Các hard rocker giờ nơi đâu ? 
Tay trống nhóm The Who, Keith Moon
Câu
hỏi được đặt ra khi disco làm chủ thị trường âm nhạc từ năm 1977 đến
năm 1979 thì các nhóm hard rock biến đâu mất để disco lên ngôi như thế
? Có thể nói trong khoảng thời gian đó, hard rock chết theo cả nghĩa
đen lẫn nghĩa bóng.
Trước
tiên là cái chết của “ông vua rock and roll” Elvis Presley ngày
16/8/1977. Mặc dù đến thập niên 70 thì Elvis chỉ còn là cái bóng mờ
nhạt của chính mình khi anh không còn đóng góp gì quan trọng cho âm
nhạc nữa nhưng cái chết của anh vẫn là một cú sốc lớn đối với thế giới
nhạc rock vì trong lòng mọi người, Elvis luôn là “King of Rock and
Roll”. Khoảng một tháng sau đến luợt Marc Bolan, tay thủ lĩnh của nhóm
glam rock Anh T-Rex tử nạn trong một tai nạn xe hơi khi anh giao tay
lái cho vợ mình (lúc đó đang say ma tuý) giữ.
Tai
nạn thảm khốc thực sự cho nhạc rock năm 1977 xảy ra ngày 20/10/1977 khi
chiếc phi cơ chở toàn bộ ban nhạc Lynyrd Skynyrd trên đường đến Baton
Rouge, Louisiana đã đâm xuống một cánh rừng gần sông Missisippi làm ca
sĩ Ronnie Van Zant, guitarist Steve Gaines, nhân viên hậu trường Dean
Kirkpatrick và ca sĩ hát bè Cassie Gaines thiệt mạng. Trớ trêu thay,
đây là thời gian thành công nhất của ban nhạc và album cuối cùng nhóm
phát hành trước khi xảy ra tai nạn lại có tên là “Street Survivors”.
Được thành lập từ năm 1965, Lynyrd Skynyrd là một ban nhạc Mỹ khá được
ưa chuộng khi nguời Anh xâm chiếm thị trường âm nhạc Hoa Kì. Điểm đặc
biệt của nhóm là có đến 3 tay guitar lead, một điều mà hiếm có ban nhạc
nào có.
Một cái chết
cũng đem lại nhiều thương tiếc cho nhạc rock là cái chết của tay trống
Keith Moon của nhóm nhạc lừng danh The Who ngày 7/9/1978 do dùng ma tuý
quá liều. Về mặt tài năng, Keith Moon luôn được đánh giá là một trong
những tay trống thiên tài trong nhạc rock nhưng về cuộc sống cá nhân
thì Moon lại là một gã hoang đàng theo đúng tiêu chuẩn của "rock and
roll lifestyle". Nhóm The Who đã từng bị tập đoàn khách sạn Holiday
Inns cấm cửa trên khắp thế giới do phá hoại tài sản trong phòng lên đến
hàng nghìn bảng Anh. Sau cái chết của Moon, The Who thay Kenneth Jones
vào vị trí trống của nhóm và tiếp tục lưu diễn. Rủi thay cho nhóm khi
ngày 3/12/1979, 11 fan của nhóm bị dẫm chết do chen lấn nhau tại buổi
diễn của The Who tại Cincinatti. Tai nạn đó làm The Who gần rã đám do
suy sụp tinh thần.
Deep
Purple thì từ khi Ritchie Blackmore ra đi cũng mất dần phương hướng. Sự
thay thế của Tony Bolin chẳng những không đủ sức vực dậy tiếng tăm của
nhóm mà còn đẩy nhóm nhạc huyền thoại này đến chỗ tan rã, Bolin thì
thiệt mạng do ma tuý. Ca sĩ của nhóm lúc này la David Coverdale sau đó
hai năm lập nên nhóm Whitesnake, một trong những nhóm heavy metal hay
nhất của thập niên 80 dù Whitesnake không thể so sánh được với Deep
Purple thời 1970.
Black
Sabbath tuy chưa rã đám nhưng cũng không tránh khỏi kết cục đó vì sau
khi phát hành album cuối cùng "Never Say Die" với nhóm thì Ozzy đã mất
hết tinh thần và chìm đắm trong ma tuý. Ozzy bị Tommy Iommy sa thải vào
năm 1979 để thay thế bằng ca sĩ của Rainbow là Dio. Tuy nhiên đối với
người hâm mộ, Black Sabbath gắn liền với tên tuổi của Ozzy Osbourne nên
khi không còn Ozzy, Black Sabbath mất đi sức hấp dẫn của nó.
Con
khủng long lớn mạnh nhất của dòng hard rock Led Zeppelin cũng gặp phải
vận hạn lớn khi một loạt điềm rủi đeo đuổi theo nhóm từ năm 1976 trở
đi. Đầu tiên là Robert Plant bị tai nạn xe hơi khi đi nghỉ mát ở Hy Lạp
làm cho nhóm phải ngừng lưu diễn một thời gian. Sau đó là tay trống
Boham và ông bầu Peter Grant bị bắt giữ do tình nghi chống lại cảnh sát
đang thi hành công vụ và tàng trữ ma tuý. Tệ hại nhất là Robert Plant,
gần như suy sụp hoàn toàn khi con trai anh là Karac chết do bệnh khi
mới 7 tuổi. Năm 1978, Led Zeppelin bay đến Thuỵ Điển để làm album cuối
cùng "In Through an Outdoor" tại phòng thu của nhóm ABBA. Đây là album
tệ hại nhất trong sự nghiệp của nhóm. Năm 1979, nhóm xuất hiện lần cuối
cùng với đầy đủ thành viên tại liên hoan âm nhạc Knebworth (Anh) trong
khi nhóm đã hết đi lưu diễn ở Mỹ từ năm 1977.
Sự thoái trào của nhạc disco Nhạc
disco, do tính thời trang và thương mại của nó, đã không thực sự trụ
vững. Tuy nhiên, dòng nhạc này cũng đã ngự trị khắp thị trường âm nhạc
khắp nơi trong suốt nửa sau thập kỉ 70. Đã có lúc disco có sức mạnh để
làm cho các rocker kì cựu như Rolling Stones, Queen, Rod Stewart và The
Who chuyển hướng chơi disco. Các rocker khác thì khinh disco ra mặt vì
cho đó là loại nhạc rẻ tiền. Sau khi xưng hùng xưng bá được vài năm thì
nhạc disco bị tẩy chay một cách kịch liệt. Ngày 23/3/1979, trong giờ
giải lao giữa một trận đấu bóng chày ở sân vận động Chicago, khán giả
đã trương khẩu hiệu "DISCO SUCKS!!!" và tràn vào sân vận động để đem
đĩa nhạc disco ra đốt và đập bỏ. Tại sao nhạc disco lại bị đối xử tệ
bạc như vậy?
Thứ nhất là sự
vô vị và chạy theo thị trường của nó. Sau thành công của bộ phim
“Saturday Night Fever” năm 1977, các nhóm disco mọc lên như nấm. Có thể
kể đến: Donna Summers, KC & the Sunshine Band, Le Freak, Chic, The
Village People...Tuy nhiều về số lượng nhưng chất lượng thì chẳng có,
quanh đi quẩn lại chỉ có nhịp trống nện thình thịch đều đều và những
câu hát lập đi lập lại. Cũng giống như các nhóm teen pop thời hiện đại,
các nhóm disco lập lại chính mình và chỉ dừng lại đơn thuần ở mức độ
giải trí nên việc bị đào thải là chuyện tất yếu.
Lý
do thứ hai dẫn đến sự thoái trào này là sự phân biệt chủng tộc. Nhạc
disco vốn là sản phẩm của người da đen nhưng trong mắt của dân da trắng
thì nhạc disco minh hoạ cho nếp sống đồi truỵ của bọn "nigger" hạ cấp.
Các nhóm da trắng chạy theo disco thì càng đáng bắn bỏ không thương
tiếc nữa. Bởi thế, khi phong trào anti-disco bùng nổ thì các nhóm nhạc
da trắng là nạn nhân đầu tiên.
Lý
do thứ ba, có lẽ là chính đáng nhất, đó là các hộp đêm disco dần dần
trở thành nơi lui tới của dân gay ở các thành phố lớn như New York,
Chicago...Lối để râu kiểu Freddie Mercury trong thập niên 80 chính là
lối để râu của dân gay trong trào lưu disco. Thậm chí có những ban nhạc
như The Village People là dân gay chính hiệu, chỉ trình diễn trong
những câu lạc bộ dân đồng tính (nhóm luôn hoá trang thành 5 mẫu người
được xem là nam tính nhất theo tiêu chuẩn của Mỹ: cowboy, thợ điện,
thuỷ thủ, người da đỏ và dân mô tô).
Lý
do cuối cùng đó là sự thay đổi về thị hiếu âm nhạc. Nhạc punk, kẻ thù
không đội trời chung với disco, tam thời chịu lép vế trong những năm
cuối thập niên 70 để rồi chiếm lĩnh thị trường thập niên 80 và lẽ dĩ
nhiên, disco phải nhường đường cho ông bạn khó ưa này.
Trăm dâu đổ đầu tằm 
ABBA
Có
lẽ hai nhóm nhạc chịu nhiều oan ức nhất trong vụ tầy chay nhạc disco
này là Bee Gees và ABBA vì họ bị qui tội là khởi đầu cho phong trào
nhạc disco.
Anh em nhà Bee
Gees là nạn nhân đầu tiên của phong trào anti-disco này. Các danh hiệu
"vua disco trắng" lúc trước các fan hâm mộ ban tặng bây giờ mang hàm ý
mỉa mai châm biếm. Các đài truyền hình năm 1970 còn có chương trình
"Bee Gees Free Weekend" để bêu xấu nhóm với nhóm nhạc giả danh The Hee
Bee Gee Bees. Thậm chí ca khúc của nhóm The Hee Bee Gee Bees mang tên
"Meaningless Songs in Very High Voice" với ngụ ý chế nhạo nhóm Bee Gees
đã leo lên top trong một thời gian ngắn. Người ta quên hết những đóng
góp của anh em nhà Gibb cho âm nhạc từ thời 1960 và tài năng thật sự
của họ mà chỉ chụp cho họ cái mũ disco rồi tẩy chay một cách không
thương tiếc. Album "Living Eyes" năm 1981 mang đậm phong cách rock
không cứu nổi danh tiếng của nhóm khi phong trào đấu tố nhạc disco vẫn
còn quá mạnh. Trong suốt thâp niên 80, nhóm Bee Gees rút vào hoạt động
trong bóng tối. Tuy nhiên, họ vẫn chứng minh cho thế giới thấy rằng họ
là một nhóm nhạc có tài khi các album do nhóm sáng tác cho Babra
Streisand, Diana Ross, Kenny Rogers và Dionne Warwick với nhiều thể
loại từ country đến blues, soul và pop đều đứng nhất bảng xếp hạng
trong suốt thập niên 80. Chỉ đến thập niên 90, người ta mới nhận xét
một cách đúng đắn về tài năng của nhóm Bee Gees và đặt họ ngang hàng
với các nhóm nhạc huyền thoại khác.
Nạn
nhân thứ hai không ai khác hơn là nhóm nhạc pop huyền thoại ABBA. Phong
trào anti-disco cộng với những bất đồng trong quan hệ cá nhân đã làm
cho nhóm nhạc Thuỵ Điển này tan rã vào đầu thập niên 80 sau khi để lại
ca khúc Happy New Year đầy hoài niệm ngậm ngùi. Sau này nguời ta cho
rằng Ace of Base hoặc gần hơn là Steps là một ABBA thứ hai nhưng nhận
định này có vẻ quá khập khiễng vì những nhóm kể trên ngoài việc cùng
quê với ABBA ra thì tài năng thua xa ABBA về mọi mặt. Nhạc của họ quá
đơn điệu và không có sự sáng tạo.
Trang Chính 
Tiêu đề: Phần 6: Năm năm cuối cùng của thời kì classic rock 
Mon Apr 21, 2008 8:12 pm
