Năm của rock (1967)

Phần 2: Năm của rock (1967)

Có
lẽ một trong những thời điểm đáng nhớ nhất của nhạc rock chính là năm
1967 khi mọi thứ bắt đầu thay đổi một cách gần như hoàn toàn. Nhạc rock
không còn đơn giản như “She loves you yeah, yeah, yeah!" nữa mà trở nên
phức tạp và không ngừng phát triển. Nếu vào những năm đầu của thập niên
60, các nhóm nhạc chơi nhạc chưa có tính chuyên nghiệp cao thì từ năm
1967 trở đi, các nhóm liên tục vận động để tránh lăp lại chính bản thân
mình. Điều đó giúp họ không bị đào thải khỏi thế giới cạnh tranh khắc
nghiệt của nhạc rock. Vậy, nhạc rock đã phát triển như thế nào trong
năm 1967 ?

Tất cả bắt đầu từ The Beatles


The Beatles


Thời
đại của nhạc classic rock luôn gắn liền với The Beatles vì họ luôn là
những ngưòi đi tiên phong mở đường cho sự phát triển của âm nhạc. Nếu
như bốn con bọ The Beatles chỉ dừng lại ở những "Love me do", "Please,
please me".. ca ngợi tình yêu của tuổi trẻ thì đến bây giờ tên tuổi của
họ chỉ nằm ở một góc nhỏ trong cuốn niên biểu nhạc rock mà thôi. Bắt
đầu từ năm 1966, âm nhạc của The Beatles bắt đầu có sự chuyển hướng rất
rõ rệt về cả nội dung lẫn nghệ thuật trong album Revolver. The Beatles
không chỉ ca ngợi tình yêu đơn giản mà bắt đầu đi sâu vào số phận của
con người. Họ lên tiếng nói giúp tâm sự của những kẻ cô đơn, sống và
chết không ai biết đến (Eleanor Rigby), họ bênh vực những người thất
nghiệp (Paperback Writer), đả kích và chế nhạo chế độ thuế má nặng nề
của nước Anh (Taxman) và mơ mộng siêu thực (Yellow Submarine)...Về mặt
nghệ thuật, The Beatles đã xoá đi ranh giới của Đông-Tây và chứng minh
rằng âm nhạc là thứ ngôn ngữ không biên giới khi George Harrison lần
đầu tiên thành công trong việc sử dụng đàn sitar của Ấn độ để chơi nhạc
pop đương đại. Thành công của George Harrison đã ảnh hưởng rất lớn đến
các nhóm nhạc khác như Rolling Stones, Led Zeppelin....Tuy nhiên,
"Revolver" chỉ là sự mở đầu dọn đường cho thành công của tuyệt tác
năm1967: Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band.

"Sgt
Pepper" là một concept album, một khái niệm hoàn toàn mới đối với thời
diểm đó. Cả album là một câu chuyện hoàn chỉnh nhưng khi tách từng bài
hát ra thì một bài vẫn là một nội dung riêng. "Sgt Pepper" đã mở đường
cho hàng loạt các concept album sau này như "Tommy", "Quatrophenia" của
The Who, "Aqualung"của Jethro Tull hay "The Wall" của Pink Floyd lên
thẳng bảng xếp hạng. "Sgt Pepper" còn bắt đầu cho trào lưu art rock và
psychedelic rock khi các ca khúc của album được phối âm rất khác lạ với
những gì mọi người đã từng biết về Beatles. Để hoàn tất album này,
Beatles đã giam mình trong studio suốt mười bốn tháng trời ròng rã với
sự trợ giúp của rất nhiều nhạc công và kĩ sư âm thanh nổi tiếng. Thành
công vuợt bậc của "Sgt Pepper" đã làm cho hoài bão ấp ủ suốt hai năm
trời của The Beach Boys là album "Pet Sounds" ra đời cùng năm đó trở
thành cái bóng mờ nhạt.

Sự ra đời của psychedelic rock và trào lưu mỹ thuật pop-art


Pink Floyd, ban nhạc tiêu biểu cho thể loại psychedelic rock

a/ Psychedelic rock là gì?
Psychedelic rock hay còn được gọi với cái tên dữ dằn hơn là acid rock
là loại nhạc rock siêu thực, dựa trên ảnh hưởng của ma tuý.
Psychedelic phá vỡ
cấu trúc thông thường của âm nhạc mà phát triển tự do theo trí tưởng
tượng của nhạc sĩ. Sự ra đời của bộ phận phá tiếng của guitar
(distortion) trong năm 1967 là một buớc đột phá mang tính cách mạng
nhằm phục trào lưu psychedelic vì khi ở trong trạng thái lâng lâng của
ma tuý, những âm thanh mà các nhạc sĩ nghe được không còn là tiếng
guitar hay tiếng bass thông thường mà là những âm thanh méo mó và biến
dạng. Để chuyển tải được những âm thanh đó vào đĩa thu âm hoặc trên sân
khấu, các nhạc sĩ và kĩ sư thu âm phải đánh vật với hệ thống âm thanh
cồng kềnh để tạo ra thứ âm thanh vừa ý. Điều này trong phòng thu còn
thể chấp nhận được chứ đói với việc biểu diễn thì không thể vì quá mất
thời gian vì các tay guitar không thể vừa đánh vừa canh amply chỉnh
tiếng được. Ý tưởng về một dụng cụ hỗ trợ cho guitar nối với dàn amply
sao cho chỉ cần với một cái đạp chân, tay guitar có thể tạo được âm
thanh như ý ra đời. Đến nay thì bộ phận distortion là một phần tất yếu
của những tay chơi guitar.
Về mặt nội dung,
psychedelic ít khi ca ngợi tình yêu đơn giản mà khai thác nhiều khía
cạnh hơn về thần thoại, cổ tích, ma quỉ, lịch sử hoặc khoa học viễn
tưởng. Nó đưa người nghe đến một thế giới hoàn toàn khác lạ, một thế
giới mà con người có thể để cho trí tưởng tượng của mình rong chơi thoả
thích, không vướng bận. Cả người nghe nhạc lẫn người chơi nhạc đều để
cho sự huyền hoặc điều khiển mình đến khi thực tế và ảo giác hoà vào
nhau làm một.
b/ Pop-art
Cùng với psychedelic rock là trào lưu mỹ thuật pop-art. Đây là hai mặt
của một đồng tiền do sự quan hệ mật thiết giữa hai loại hình này với
nhau. Pop-art bắt nguồn từ những năm 1964-1965 dựa trên những mẫu quảng
cáo đầy màu sắc cộng với một chút của trường phái trừu tượng Picasso và
những ảo giác của ma tuý. Phải đến năm 1967, cùng với sự phát triển của
psychedelic rock, pop-art mới thật sự lên ngôi. Nghệ sĩ tiên phong cho
trường phái này ở Mỹ là Andy Warhol, một thiên tài lâp dị. Những buổi
triển lãm của ông luôn gây sửng sốt cho giới phê bình và người hâm mộ
như xếp những lon đồ hộp được thành từng hàng hoặc một cây piano bị búa
đập nát. Nổi tiếng nhất là buổi triển lãm tranh với phòng tranh chỉ là
những bức tường trống trắng xoá. Khách tham quan được hướng dẫn là hãy
nhìn vào những bức tường đó và tưởng tượng ra bất cứ những gì mình
muốn. Còn ở Châu Âu, nghệ sĩ nổi tiếng của truờng phái này là Klaus
Woorman, người Đức. Ông gắn bó với The Beatles và thiết kế bìa đĩa cho
nhóm cũng như nhiều nhóm nhạc ở Anh khác. Đặc điểm của Klaus là việc sử
dụng màu sắc sặc sỡ và những hoạ tiết của người da đỏ hoặc Ấn Độ và
những hình ảnh hoạt hoạ. Đối với Klaus, màu sắc không có giới hạn. Xanh
lá cây có thể là màu tím thay vì màu xanh lá cây và con mèo có thể có
cái đuôi màu đỏ và bộ lông màu xanh.
c/ Mối liên hệ giữa psychedelic rock và pop-art
Đối với loại âm nhạc đầy ảo giác như psychedelic rock thì hình ảnh minh
hoạ cho bìa đĩa không thể đơn giản là những thành viên ban nhạc đơn
điêu trong bộ com lê - cà vạt được. Từ năm 1967 trở đi, bao bì đựng đĩa
là cả một nghệ thuật để kích thích trí tưởng tượng của người mua đĩa.
Các thành viên của những ban nhạc bắt đầu để tóc dài, ăn mặc sặc sỡ và
ấn tượng hơn. Nhiều bìa đĩa được đánh giá rất cao bởi tính sáng tạo
nghệ thuật của nó như bìa đĩa "Sgt Pepper:" với The Beatles trong đồng
phục quân nhân thời Victoria đứng chung với những gương mặt nổi tiếng
của thế kỉ 20 trên nền một chiếc trống lớn hay hình mặt người được ghép
từ 5 phần của năm gương mặt nhóm Bee Gees trong album "Idea" năm 1968.
Các bìa đĩa của Cream, Jimi Hendrix... đều là những ví dụ thật hoàn hảo
về sự kết hợp giữa pop-art và psychedelic rock.

Bìa đĩa "Sgt Pepper" năm 1967 của The Beatles	Bìa đĩa "Axis: Bold As Love" năm 1967 của Jimi Hendrix	Bìa đĩa "Disrael Gear" của Cream năm 1967	Bìa đĩa "Idea" của Bee Gees năm 1968

Năm 1967 chỉ có thế thôi sao?

Nếu
chỉ có thế thì năm 1967 chưa hẳn là năm quan trọng nhất của rock. Năm
1967 còn bao gồm một loạt các sự kiên cột mốc khác đánh dấu sự trưởng
thành của rock. Đứa bé lên mười ngày nào bây giờ đã trở thành một chàng
thanh niên tuổi đôi mươi khoẻ mạnh và đầy tài năng.


Năm 1967 đánh dấu sự trở lại xâm lược lần thứ hai của người Anh với lưc
lượng hùng hậu và chuẩn bị kĩ lưỡng hơn so với những ban nhạc đã được
công nhận ở quê nhà. Hầu hết các ban nhạc trong đợt tấn công này đều là
những tay cứng cựa và hầu như đều phát triển rực rỡ ở thập niên 70, 80
thậm chí trụ vững đến ngày nay chứ không chết yểu như những ban nhạc ở
lần trước. Phong cách của họ cũng đa dạng hơn với The Cream, The Who,
Ten Years After, Free... của thể loại hard rock; Moody Blues, Traffic,
Yes, Pink Floyd của thể loại progressive rock; Procol Harum, Bee Gees
với orchestral pop, folk rock...
Đối với dân Mỹ, họ cũng đã có
thời gian chuẩn bị để chống lại "thực dân Anh" bằng những ban nhạc của
mình như The Doors, Janis Joplin, Jefferson Airplane, Creedence
Clearwater Revival, Grateful Dead, Canned Heat, Graham, Stills and
Nash....Với đội ngũ các ban nhạc hùng hậu như thế, dân Mỹ không còn sợ
lép vế trước người Anh nữa.


Ở cả hai bờ Đại Tây dương, các trung tâm của nhạc rock đuợc hình thành.
Thủ đô London già nua của nước Anh đuợc lột xác thành "The Swinging
London", nơi tập trung của giới văn nghệ sĩ. Còn ở Mỹ thì San Francisco
là thánh địa của dân hippie, văn nghệ sĩ và phong trào phản chiến.
Thành phố nổi tiếng này được bất hủ hoá qua bài thánh ca hippie "San
Francisco" của Scott McKenzie. Để giới thiệu tài năng của những ban
nhạc mới ư, đã có chương trình “Ready!Steady!Go!” của người Anh cạnh
tranh với “Ed Sullivan Show” của dân Mỹ rồi.


Ngày 16-18/6/1967, liên hoan nhạc rock đầu tiên tại Monterey - Anh Quốc
do Lou Andler và John Phillips (thành viên của nhóm Papas & Mamas)
tổ chức vì mục đích từ thiện. Liên hoan thu hút hơn 200.000 fan hâm mộ
đến xem 32 ban nhạc lừng danh lúc bây giờ biểu diễn bao gồm The Who,
The Animals, Grateful Dead, Simon and Garfunkel, Janis Joplin.... Điểm
nóng của chương trình là phần trình diễn của tay guitar thiên tài Jimi
Hendrix với màn đốt đàn đầy gợi cảm. Trước liên hoan Monterey, Jimi
Hendrix vẫn là một con số không to tướng: không tiền, không sự nghiệp,
không danh tiếng. Liên hoan Monterey còn là buớc mở đầu cho những liên
hoan nhạc rock sau này, trong đó có liên hoan Woodstock lịch sử năm
1969.

Ngày
18/10/1967, tờ báo chuyên nghiệp về nhạc rock Rolling Stone ra số đầu
tiên ở San Francisco, đánh dấu sự xã hội hoá sâu rộng của nhạc rock
trong mọi lĩnh vực. Thực tế trước Rolling Stone thì ở Anh đã có tờ
Mersey Beat viết về rock nhưng tờ báo này chỉ mang tính nội bộ nên
không đáp ứng được nhu cấu của phát triển của rock và phải đóng cửa năm
1965. Rolling Stone đến bây giờ vẫn là tờ báo uy tính nhất về nhạc
rock.

Cũng từ năm
1967, công thức "ba guitar + 1 trống" của The Beatles không còn tồn
tại. Thay vào đó là "bộ ba quyền lực": guitar lead + bass + trống với
sự biến mất của cây guitar rhythm. Cây guitar lead chiếm vị trí độc tôn
trong ban nhạc và kể từ đó, nhạc rock cũng đồng nghĩa với cây guitar
lead. Điều này cũng đòi hỏi tài năng của tay guitar lead phải thật giỏi
để đủ khả năng bao sân cả ban nhạc.

Hệ quả và hậu quả tất yếu của năm 1967

a/ Quyền lực hoa, quyền lực phụ nữ và quyền lực đen
Mùa hè năm 67 được gọi là "Mùa hè của tình yêu", là đỉnh cao của phong
trào hippie và phản chiến ở Mỹ. Thanh niên Mỹ bắt đầu nhận thức được sự
phi nghĩa mà chính phủ Mỹ đang đổ sức vào ở Việt Nam. Họ cũng nhận thấy
được sau bộ mặt đạo mạo của những vị tai to mặt lớn là sự băng hoại của
xã hội, những scandal tình dục của những chính khách, vụ buôn bán ma
tuý của FBI... nên họ đã phản kháng bằng cách chống lại những lề thói
khuôn phép đạo đức giả đó với mong muốn thiết lập một đất nước vô chính
phủ, không chiến tranh, thù hằn, mọi người sống bằng tình yêu và gần
gũi với thiên nhiên. Thanh niên bắt đầu để tóc dài, râu rậm giống với
hình tượng Chúa Jesus và ăn mặc giống người da đỏ vì họ tin rằng điều
đó đưa họ gần với thiên nhiên hơn. Khẩu hiệu của dân hippie là "Make
Love, Not War", "Flower Power". Ca khúc "San Francisco" phản ảnh rất
đúng đắn điều này: “Nếu bạn đến San Francisco, đừng quên cài hoa lên
mái tóc. Nếu bạn đến San Francisco, bạn sẽ gặp những người lịch thiệp
với hoa trên mái tóc."


Trong khi mái tóc của nam ngày càng dài ra thì chiếc váy của nữ ngày
càng ngắn đi khi người mẫu Twiggy giới thiệu chiếc mini jupe lần đầu
tiên. Phái nữ cũng đấu tranh đòi hỏi quyền lợi của mình. Không còn
chuyện các bà vợ ở nhà làm nội trợ và nuôi con để cho các ông chồng ở
ngoài tha hồ hú hí với bồ nhí. Phái nữ đòi tự do trong vai trò chủ gia
đình, tự do tình dục và tự do ngôn luận.


Cùng với phong trào hippie, phản chiến và phong trào nữ quyền, phong
trào đấu tranh chống phân biệt chủng tộc của người da đỏ và người da
đen cũng không ngừng phát triển. Dưới sự lãnh dạo tinh thần của những
lãnh tụ tinh thần như Malcom X và mục sư Martin Luther King, người da
đen biết đoàn kết và đấu tranh có tổ chức hơn. Bên cạnh đó cũng tồn tại
những nhóm vũ trang quá khích như Black Panther...


Với một xã hội sôi sùng sục như thế thì sự phát triển của nhạc rock là
tất yếu và cần thiết. Nhạc rock thúc đẩy đấu tranh và nguợc lại phong
trào đấu tranh đã giúp nhạc rock có ý nghĩa.

b/ Hậu quả
Hậu quả đầu tiên mà nhạc rock để lại là sự lạm dụng ma tuý do ảnh hưởng
của thể loại psychedelic rock. Đây là tiếng xấu để đời của nhạc rock,
khiến cho nhiều người khi nghĩ đến rock là nghĩ đến ma tuý, nổi
loạn...Cũng vì ma tuý mà nhạc rock mất đi nhiều tài năng như Janis
Joplin, Jimi Hendrix, Jim Morrison... Hậu quả thứ hai chính là sự bùng
nổ dân số ở những năm đàu thập niên 70 do tự do tình dục.


Hai điều này góp phần gây nên cuộc khủng hoảng kinh tế Mỹ năm 1973. Tuy
nhiên, nó cũng làm cho nhiều người có ác cảm với nhạc rock mà không
đánh giá đúng đắn về rock.

Những gương mặt nổi bật của năm 1967

a/ Những tên xâm luợc người Anh lần thứ hai

1/The Beatles

Dĩ nhiên The Beatles vẫn là số một. Trút bỏ bộ com lê và cái đầu nấm,
bốn cháng trung sĩ Pepper đã chứng tỏ sức bật và tài năng của mình:
luôn xứng đáng làm chủ soái của hai cuộc tấn công của dân Anh lên đất
Mỹ.

2/Bee Gees

Thành công với việc kết hợp giữa nhạc psychedelic và dàn nhạc dây để
tạo ra orchestral pop. Tuy nhiên, thành công thật sự đến với anh em nhà
Gibb với trào lưu disco của những năm cuối thập niên 70.

3/ Cream

Nguyên mẫu của "bộ ba quyền lực" hard rock. Mặc dù tồn tại chỉ có ba
năm ngắn ngủi nhưng những gì mà The Cream để lại là bất tử. Nhóm cũng
là một siêu nhóm đạt được thành công thật sự về cả thương mại lẫn nghệ
thuật.

4/Fleetwood Mac

Khởi đầu với phong cách blues thuần tuý và thành phần toàn nam,
Fleetwood Mac đã trải qua nhiều sự thay đổi phong cách và thành viên
khác nhau để trụ vững đến ngày nay. Mặc cho vật đổi sao dời, hai thành
viên trụ cột là John McVie (bass) và Mick Fleetwood (trống) vẫn luôn
vững như bàn thạch để dẫn dắt nhóm.

5/Free

Đây là nhóm nhạc tiền thân của nhóm heavy metal Bad Company và là hình
mẫu để Deep Purple noi theo. Giọng ca chính Paul Rodgers là một trong
những ca sĩ được săn đón nhiều nhất trong làng nhạc rock. Đây cũng là
nhóm đầu tiên có tay bass Testu Yamaguchi là người gốc Nhật.

6/Jethro Tull

Nhóm folk rock với ca sĩ kiêm tay sáo lập dị Ian Anderson đã chơi lấn
sân cả thể loại opera rock và progressive rock nhưng lại được trao giải
Grammy về mục “Ban nhạc heavy metal xuất sắc nhất”. Đạt thành công với
album opera rock “Aqualung” và “Thick as a Brick”. Mặc dù phong cách
hơi khó nghe nhưng nhóm vẫn tồn tại đến ngày nay.

7/Moody Blues

Nhóm progressive tiên phong của Anh với ca khúc Nights in White Satin
bất hủ. Mặc dù là một nhóm hay nhưng Moody Blues hoạt động rất thất
thường. Tay guitar Denny Laine của nhóm sau này về đầu quân cho nhóm
Wings của Paul McCartney.

8/Pink Floyd

Nhóm nhạc tiên phong ở thể loại psychedelic rock và là một trong trong
những tượng đài bất hủ của nhạc rock. Nhóm còn giữ kỉ lục với album hai
lần đoạt giải bạch kim: Dark Side Of The Moon.

9/Procol Harum

Nổi lên trong năm 1967 với A Whiter Shade of Pale, một ca khúc đầy chất liêu trai kiểu Hotel California sau này. Nhóm còn kéo dài hoạt động đến những thập niên sau mặc dù không có bước đột phá nào.

10/Ten Years After

Nhóm nhạc R&B của Anh thế hệ thứ hai với phong cách kiểu Rolling
Stones được dẫn dắt bởi ca sĩ kiêm guitar Alvin Lee. Nhóm thực sự chứng
minh được tài năng của mình tại liên hoan Woodstock năm 1969.

11/Traffic

Nhóm pha trộn nhiều phong cách kiểu Jethro Tull nhưng phong cách chính
của Traffic vẫn là progressive rock. Nhóm là bệ phóng cho tài năng
Steve Winwood.

12/The Who

Cựu chiến binh của nhạc rock. Nổi lên từ năm 1965 như một nhóm R&B
kích động với màn đập đàn sau mỗi buổi diễn, The Who đã trải qua rất
nhiều thăng trầm để tồn tại đến ngày nay. Mặc dù mất đi tay trống Keith
Moon và tay bass John Enwistle, riêng anh hùng guitar Pete Towshend đã
gần như bị điếc nhưng nhóm vẫn chưa có dấu hiệu về hưu.

b/ Lực lượng phản công "Made in America"

1/Creedence Clearwater Revival

Nhóm nhạc có cái tên dài ngoằng này thường được biết đến bằng ba chữ
CCR dễ nhớ. Đây là nhóm tiên phong của thể loại swamp rock miền nam
nước Mỹ. Tay guitar kiêm ca sĩ chính của nhóm là John Fogerty, một
trong những thủ lĩnh năng động nhất của nhạc rock. CCR khá quen thuộc
với người nghe nhạc Việt Nam qua những ca khúc: Proud Mary, Have You Ever Seen the Rain?, Who Can Stop the Rain.

2/The Doors

Được dẫn dắt bởi ca sĩ kiêm thi sĩ điên rồ Jim Morrison, một huyền
thoại nhạc rock Mỹ. Tuy tồn tại không lâu (1965-1969) nhưng The Doors
luôn là một trong những nhóm ảnh hưởng mạnh nhất đối với nhạc rock. Jim
Morrison chết năm 1971 do sử dụng ma tuý quá liều. Hai mươi năm sau,
Val Kilmer đã tái hiên rất thành công hình ảnh của thiên tài lập dị này
qua bộ phim xuất sắc "The Doors" của Oliver Stone.

3/Grateful Dead

Nhóm Grateful Dead với tay guitar lừng danh Jerry Garcia ở bìa trái
Nổi lên từ phong trào hippie ở San Francisco, Grateful Dead tồn tại đến
khi thủ lĩnh Jerry Garcia qua đời do đau tim năm 1995. Nhóm có một đội
ngũ người hâm mộ rất nổi tiếng với tổ chức và qui củ như một quân đội
chính thống mang tên "Dead Heads". Tuy nhiên, các bản xếp hạng đã không
thèm dòm ngó gì đến Grateful Dead cho đến tận năm 1987, tức là 20 năm
sau ngày thành lập nhóm.

4/Janis Joplin

Nữ nghệ sĩ da trắng hiếm hoi của dòng nhạc soul/blues rock đã chết năm
1970 do sử dụng ma tuý quá liều. Phong cách của Janis ảnh hưởng rất lớn
đến các những tay nhạc blues da trắng khác như Joe Cooker và Robert
Plant.

5/Jefferson Airplane

Nhóm nhạc acid rock của California rất nổi tiếng với các ca khúc psychedelic White Rabbit và Somebody to Love.
Jefferson Airplane cũng là một nhóm hiếm hoi với với giọng ca nữ chính
Grace Slick. Đến thập niên 80, nhóm đổi tên thành Jefferson Starship
với thành công về mặt thương mai của Nothing 's Gonna Stop Us Now và We Built This City. Tuy nhiên, Jefferson Starship không đạt được cái thần của Jefferson Airplane những năm 1960.

6/Jimi Hendrix

Tay guitar thiên tài này dù là dân Mỹ nhưng lại phải sang Anh để tìm
danh tiếng. Nổi lên với màn đốt đàn đày gợi cảm tại liên hoan Pop
Monterey năm 1967, Jimi tiếp tục khẳng định tài năng siêu việt của mình
qua màn diễn tấu quốc thiều Mỹ trên cây guitar điện tại Woodstock năm
1969. Cái chết vì ma tuý của Jimi Hendrix là một trong những mất mát to
lớn nhất của nhạc rock.

7/Steppenwolf

Nhóm hard rock người Canada được dẫn dắt dưới sự lãnh đạo của ca sĩ
John Kay gốc Đông Đức với phong cách rất dữ dội. Lần đầu tiên từ "heavy
metal" được thế giới biết đến thông qua ca khúc kinh điển Born to be Wild của nhóm.

8/Velvet Underground

Nico (tóc vàng) và tay trống nữ đầu tiên của nhạc rock Maureen Tucker (ngồi trong cùng)
Nhóm art-rock do Andy Warhol bảo trợ được biết đến với tay trống nữ đầu
tiên của nhạc rock là Maureen Tucker. Tuy không tồn tại lâu nhưng hai
thành viên của nhóm là Lou Reed và John Cale sau này đều trở thành dân
VIP trong làng nhạc rock với sự nghiệp solo thành công.