Ma Trận I + Ii + Iii, Tổng Hợp 3 Phần Của Phim

Tổng số bài gửi : 26 Join date : 12/04/2008

Phim "The Matrix" quả là một phim hay,
không chỉ bởi diễn viên, bởi kỹ xảo hình ảnh âm thanh, mà còn bởi nội
dung mang tính triết học kinh điển và gần gũi với các lập trình viên
của nó, chỉ có điều là với người xem lướt qua lần đầu và vốn tiếng Anh
có hạn thì chẳng dễ hiểu chút nào. Dưới đây tôi xin mạo muội trình bày
cái hiểu của mình về "The Matrix" sau khi đã nghiền ngẫm xem đi xem
lại, hi hi. Mặt khác, có thể phần bình giải bộ phim quá nặng nề, các
anh chị không có nhiều thời gian có thể xem từ phần tóm lại đến hết:

0. Trước hết, xin đưa ra trước một số cụm từ được dùng phổ biến:

- Đơn vị người: một cá thể người, cũng có thể hiểu là 1 PC.
- Hệ Điều Hành (HDH) Ma Trận: một chương trình không lộ, điều khiển
toàn bộ ma trận, trung gian nhận và trao các mesage tương tác, tạo ra
nền mô phỏng của thế giới
- HDH Thật: HDH của mọi người, hay chính là suy nghĩ thực sự chủ quan của người đó.
- HDH Ảo: HDH do Ma Trận cài vào mọi người, cướp quyền điều khiển của HDH Thật, để xây dựng tương tác digital
- HDH Ảo Riêng: HDH do người xây dựng và tự cài đặt, cũng có khả năng tương tác digital với mạng Ma Trận.

1. Con người:

Con người do Thượng Đế sinh ra (nếu có ai phản biện thì xin mời đọc mục
2). Mỗi người được sinh ra trong một quả trứng. Và một đơn vị người có
cấu tạo bao gồm phần thân thể body giống như là hardware và phần suy
nghĩ, tôi tạm gọi là HDH Thật giống như software điều khiển và quản lý
body trong thế giới thật. Lấy ví dụ, người A bắn người B thì HDH Thật
của A điều khiển tay A bắn vào B, body của B sẽ chịu tác dụng trực tiếp
của viên đạn, bị trúng đạn và B chết vì body bị phá hủy.

Tương tự, tất cả cá đối tượng còn lại như đất đá, cây cối, động vật.

2. Ma Trận:

Song đồng thời với việc sinh ra con người, Thượng Đế còn sinh ra Ma
Trận (hoặc giả là có một thế lực đen tối sinh ra Ma Trận). Ma Trận là
gì ? Ma Trận là một không gian điều khiển gần giống như mạng Internet,
có một HDH Ma Trận quản lý toàn bộ Ma Trận và thế giới này.

Như thế nào ? Ngay từ khi một đơn vị người được Thượng Đế sinh ra,
admin của Ma Trận lập tức nối mạng đơn vị đó vào Ma Trận. HDH Ma Trận
cài vào đơn vị người một HDH Ảo, chiếm toàn bộ quyền điều khiển của HDH
Thật của đơn vị ngờ uời. Từ đó, mọi tương tác giữa các đơn vị người chỉ
thông qua HDH Ảo mà tương tác theo phương thức digital trên không gian
điều khiển. Nghĩa là khi A bắn B, HDH Ảo của A gửi đi message "bắn B"
đến HDH Ma Trận, lập tức một message "đạn do A bắn" được HDH Ma Trận
gửi đến HDH Ảo của B, B có cảm giác là viên đạn A bay bay đến mình như
thật. Sau đó HDH Ảo của B xác định qua các mesage xem viên đạn có tính
năng gì, từ đó suy đoán xem sẽ bị trúng đạn ở đâu (đây chỉ hoàn toàn là
mô phỏng như trong một game dạng simulation). Song khác với game ở chỗ
khi HDH Ảo xác định được phần nào "bị thương", nó lập tức disable body
ở phần ấy, kết quả là body của B bị thương thật. So sánh một cách khập
khiễng với việc máy tính A gửi một web mail cho máy tính B, thực chất
mỗi tương tác gửi, nhận, đọc, xoá, .. diễn ra ở server nhưng chúng ta
cứ nghĩ rằng đó là tại chính máy chúng ta, của riêng chúng ta, tuy các
tương tác là digital nhưng ta lại có thể in ra bức thư đó thành dạng
vật chất thực sự. Chú ý là chính các admin của Ma Trận không phải là
người viết ra HDH Ma Trận, mà chỉ là các đối tượng bình thường (chúng
không phải là các đơn vị người), nhưng HDH Thật của bọn chúng ra lệnh
cho bọn chúng điều khiển toàn bộ việc bắt con người, nối mạng, nạp HDH
Ảo và bảo vệ sự tồn tại của Ma Trận.

Vậy chúng ta là ai, chúng ta đang ở đâu ? Chúng ta chính là các body bị
HDH Ảo chi phối. Thế giới này là thực ư ? Không đâu, đó chỉ là sự mô
phỏng các tương tác một cách hoàn thiện. Nếu như cơ thể chúng ta là một
cái PC thì chúng ta đang chỉ là cảm nhận một thế giới ảo qua chương
trình Internet Explorer, tương tác với nhau trên Internet. Vậy hãy nói
cho tôi biết Internet là gì. Bạn thấy mọi thứ ở đó nhưng thực ra tất cả
chỉ là những con số không có thực, cất trú ở các server, nối với nhau
và nối với bạn bằng một hệ thống không lộ các loại network cable,
telephone cable. Chúng ta hoàn toàn không nhìn thấy, nghe thấy, cầm
thấy mọi thứ xung quanh chúng ta, cũng giống như cái PC vậy. Bạn có tin
được không ? Cái này tùy vào bạn, nhưng rõ ràng là khó mà phản bác
được. Tại vì bạn đang nhìn thấy cái gì ? Cái màn hình vi tính ư ? Không
phải. Bạn đang nhìn thấy cái luồng xung thần kinh thị giác nói về cái
màn hình vi tính. Điều gì xảy ra nếu như các luồng xung thần kinh đó,
rồi một sự điều khiển nào đó, lại nói với bạn về một bãi biển chói
chang với các cô gái quyền rũ ? Vậy là tất cả các cảm giác của bạn, chỉ
ở trong trạng thái cơ bản mới nói thật cho bạn biết rằng xung quanh bạn
có gì. Còn trong các trường hợp khác như giấc mơ chẳng hạn thì hoàn
toàn ngược lại. Nếu bạn cho rằng "nó là cái màn hình vi tính vì tôi
không chỉ nhìn được mà còn sờ được" thì bạn vẫn nhầm đấy. Vì khi bạn
đưa tay tới nó, thế lực kia lại phát ra một luồng xung thần kinh ở tay
bạn thì sao ? Cũng giống như ở trong một giấc mơ, bạn cũng sờ được hết
thảy mọ thứ, và không tài nào nghĩ rằng mình đang mơ. Tóm lại thì bạn
khó mà chứng minh được thế giới cầm thấy là thực tế xung quanh bạn. Ý
tưởng này khá gần gũi với triết học duy tâm của Platon nhưng lại gắn bó
chặt chẽ và khoa học với ngờ uồn gốc của cảm giác, v. v... vì thế không
thể nói nó là phi lý được.

Nói riêng cho ai không tin "Thượng đế sáng tạo ra loài người": bạn
không tin nhưng không thể phản bác được. Có thể nói thế này, bạn đang
sống trong một thế giới điều khiển, bạn là một object của class human
thừa kế (inherited) từ một class căn bản là matter. Một trong những
luật, thực chất là một function member của matter là định luật vạn vật
hấp dẫn của Newton - chẳng hạn như thế. Nghĩa là khi bạn nhận được là
message bạn đang ở trên "cao", function này tự động điều khiển bạn rơi
xuống với gia tốc g. Tất cả chỉ là các message và function phản ứng lại
message, vậy mà bạn cứ tưởng là có một định luật như thế ở thế giới
thực. So sánh thế này, khi một cửa sổ windows đang bị minimized nhận
được thông điệp RightMouseButtonClicked, nó lập tức được maximized, đó
là do có hàm maximized đón nhận sẵn thông điệp chứ đâu phải là một qui
luật tất yếu của thế giới này. Như vậy bạn làm sao biết được có Thượng
đế hay không khi mà chính các qui luật vật lý điều khiển thế giới của
bạn lại được lập trình.

3. Virus

Một điều thú vị là trong Ma Trận có tồn tại các virus, đó có thể là các
đoạn mã thông tin có trình độ AI (trí tuệ nhân tạo) phát triển đột
biến. Một virus có thể dễ dàng xác định được địa chỉ của một đơn vị
người, dễ dàng chui vào đơn vị đó, thay thế HDH Ảo của người đó bằng
HDH Ảo của chính nó. Sự thay thế diễn ra được là vì virus biết rõ khoá
bảo mật của HDH Ảo. Kết quả là virus chiếm lấy body của người đó, nhưng
lại tương tác với Ma Trận bằng mã lệnh của virus. Vì thế các HDH Ảo còn
lại trong Ma Trận không còn nhìn thấy HDH Ảo cũ của đơn vị người nữa,
mà đã là HDH Ảo của virus.

Virus ở đây chính là 3 nhân viên FBI. Bọn chúng có quyền nhập vào bất
kỳ một người nào, biến hình dạng của họ trở thành hình dạng của bọn
chúng. Nhớ rằng biến hình được là vì đó là không gian điều khiển. Đúng
hơn thì đó không phải là hình dạng mà là các properties của HDH Ảo mà
thôi. Khi chúng bị bắn thì HDH Ảo của chúng sẽ disable bộ phận bị
thương của body người, và body sẽ bị thương thật. Ngay sau đó, virus
thoát ra khỏi đơn vị người để cho HDH Ảo của đơn vị đó cay đắng thấy
body bị disabled (để lại xác của người bị chúng nhập vào), còn virus
tìm đến đơn vị người khác. Virus chỉ là các đoạn mã, chúng không bao
giờ có PC hay body riêng của chúng. Mặc dù vậy, có một con virus tin
rằng nó cũng có một PC của mình, và tìm cách trở về với PC của nó đế
thoát khỏi Ma Trận.

4. Thoát ra khỏi Ma Trận:

Thuyền trưởng là một đơn vị người mà HDH Ảo phát triển mức độ AI rất
cao, vượt qua khả năng dự kiến của HDH Ma Trận, đó là sự nhận thức rằng
các cảm giác của mình là cảm giác digital ảo. Khi xác định được như
thế, HDH Ảo của thuyền trưởng có khả năng điều khiển được body thật
(chứ không chỉ có mỗi 2 quyền là tương tác trên mạng và disable bộ phận
bị thương). Kết quả là body thuyền trưởng phá vỏ bọc trứng để chui ra.
Ngay lập tức, admin của Ma Trận đến. "Không được phép thay đổi Ma
Trận", bọn chúng gỡ bỏ hết các cable mạng và power supply của thuyền
trưởng, và vứt bỏ thuyền trưởng. Nếu là người bình thường, thì khi có
thể mất hết năng lượng và HDH Thật, lần đầu tiên lấy lại đuợc quyền
điều khiển (do cable mạng bị gõ bỏ), hay còn non nớt, đơn vị đó sẽ
chết. Nhưng thuyền trưởng không chết. Ông đã học được cách tự nạp năng
lượng cho mình, tìm được một con tàu để tồn tại, và căm phẫn khi thấy
các admin cùng với Ma Trận kia điều khiển toàn bộ các đơn vị PC. Ông
muốn cứu chúng.

Tổng số bài gửi : 26 Join date : 12/04/2008

5. Cứu đơn vị người ra khỏi Ma Trận:

Thuyền trưởng không thể trực tiếp đến với các quả trứng để cất các
cable mạng của các đơn vị người, vì các admin quản lý chúng rất chặt
chẽ. Thuyền trưởng làm thế nào ? Giống như một máy PC bị cô lập, cách
duy nhất để tương tác với các PC khác là vào mạng. Thuyền trưởng quay
trở lại Ma Trận. Trước hết, ông ta viết cho mình một HDH Ảo riêng, chứ
không phải HDH Ảo do Ma Trận cài đặt lúc mới sinh. Sau đó ông ta tìm
cho mình một modem và một đường dây điện thoại, và Oops, HDH Ảo của ông
ta hoạt động, ông ta quay trở lại thế giới điều khiển mà chúng ta đang
sống. Song, HDH Ảo riêng phải hết sức giữ mình, bởi vì nếu bị message
"đạn bay tới", HDH Ảo riêng vẫn phải disable bộ phận bị thương, nghĩa
là vẫn sẽ chết. Do mạo hiểm như vậy nên HDH Ảo riêng của thuyền trưởng
không nóng vội, mà tìm đến và tương tác với nhà tiên tri để đoán biết
ai là người có khả năng học hỏi để thoát khỏi Ma Trận.

Riêng về chuyện tiên tri thì bản thân tôi cho rằng unlogic trong hệ
tiên đề "thời gian chỉ có một chiều" của chúng ta. Nhưng như vậy không
có nghĩa là không có tiên tri. Không gian cũng không tồn tại trong hệ
tiên đề Euclide nhưng chúng vẫn có trong thực tế, không thể phản bác
được. Vì thế có thể tương lai, ai đó sẽ tìm ra một hệ tiên đề mới phản
ánh thời gian đúng với thực tế hơn và sẽ hiểu được tiên tri là gì. Xin
bàn vấn đề này ở dịp sau...Khi đã xác định được Neo là người có khả
năng, HDH Ảo riêng của thuyền trưởng tương tác và tìm cách giáo dục HDH
Ảo của Neo, làm tăng mức độ AI của nó đến mức nó hiểu được rằng mọi thứ
chỉ là sự mô phỏng. Sự hiểu biết cao nhất đạt được khi HDH Ảo của Neo
tự hiểu được mình là ai khi đối diện với chiếc gương "chân lý". Kết quả
là nó tự điều khiển body của mình phá vỡ quả trứng bằng những lệnh mà
nó chưa bao giờ nghĩ đến. Ngay lập tức, admin của Ma Trận đến và ngắt
bỏ cable mạng của Neo, vứt bỏ anh ta, kể từ đấy Neo sống bằng HDH Thật.
Nhưng con tàu của thuyền trưởng chỉ chờ có thế, với kéo Neo lên. Sau
khi phục hồi năng lượng cho anh, thuyền trưởng lập trình cho Neo một
HDH Ảo riêng của anh. Bằng HDH Ảo riêng đó, anh được giáo dục các kiến
thức về võ thuật, vũ khí, v.v... Và cuối cùng anh được nối mạng vào Ma
Trận để tiêu diệt các virus và học hỏi các mã ngờ uồn của Ma Trận. Bằng
cách thức tương tự, thuyền trưởng cứu những người khác và dần dần có
một đơn vị người nằm ngoài Ma Trận tìm cách giải cứu cho những người
còn lại. Họ thường xuyên nối mạng vào Ma Trận, như đã nói ở trên, mặc
dù qua giáo dục, HDH Ảo riêng của họ học được những kiến thức hơn người
thường rất nhiều, có khả năng võ thuật, nhảy cao, v.v... nhưng những
phút giây đó rất nguy hiểm vì nếu HDH Ảo riêng của họ nhận được tương
tác xấu, body của họ sẽ bị disable. Gặp khó khăn họ phải được thoát ra
khỏi Ma Trận bằng cách thông qua mạng điện thoại và modem đưa toàn bộ
thông tin liên quan đến HDH Ảo riêng của họ về với body. Sau đó, HDH
Thật mới thu hồi các thông tin đấy để điều khiển body. Giống như khi
Internet Explorer len lỏi quá sâu vào một hệ thống bảo mật, bạn phải
tìm cách thu hồi lại mọi thông tin các nhân như ID, URL của PC trước
khi quá muộn vì bị phát hiện và ghi nhận.

6. Ma Trận sụp đổ

Như đã được tiên tri HDH Ảo riêng của Neo tự phát triển AI đến mức hiểu
được toàn bộ mã ngờ uồn của Ma Trận, toàn bộ cách thức các object được
tạo ra. Những viên đạn bay tới ư, chúng chỉ là những object được cho
các thuộc tính vận tốc, độ sát thương, v.v.. Chỉ bằng suy nghĩ và tương
tác thôi, Neo đã thay đổi mã ngờ uồn điều khiển của chúng làm cho vận
tốc của chúng bằng 0 và mọi thứ trở nên vô nghĩa. Vâng, khi Ma Trận,
HDH Ma Trận, các HDH Ảo bị khám phá rồi thì Neo có khả năng thay đổi
tất cả mã lệnh, disable toàn bộ các admin của Ma Trận, disable các HDH
Ảo để cho các HDH Thật của các đơn vị người tự điều khiển chính mình,
thoát khỏi quả trứng, xây dựng một thế giới thực tế, không có những
luật lệ gò bó tiền định, nơi mà khả năng của con người là vô hạn và bất
tử (tôi không hiểu họ sẽ chết, tức là một cái PC sẽ chết, như thế nào
đây ?)

* Tóm lại:

Thông điệp của "The Matrix" là tại sao chúng ta phải chịu đựng thế giới
simulation gò bó này, hãy tự thức tỉnh đi, bạn sẽ thoát ra khỏi vỏ bọc
quả trứng để đến với chúng tôi - thế giới thực sự - 2069.

* Tin hay không ?

Về mặt logic, Ma Trận không có điểm sơ hở. Hãy tưởng tượng về một game
simulation cực kỳ tinh vi và phức tạp với 3 yêu cầu sau đây:
- driver quản lý các hardware tức là body của con người cực kỳ hoàn thiện, ít nhất phải quản lý được 10 tỷ neuron thần kinh.
- mỗi một đơn vị người được quản lý bằng 1 HDH nhỏ có mức độ AI rất
phát triển, có thể sáng tạo vượt ra ngoài sự kỳ vọng của chương trình
(cũng là để cho chương trình không quá phức tạp với hết thảy hoạt động
suy nghĩ của các đơn vị)
- phần nhân của chương trình là một HDH cực lớn, với tốc độ tính toán
không tưởng tượng được, từ đó có thể simulate được một virtual reality
thực tế tới mức không phân biệt được. So sánh như thế thì trò Half Life
(vâng, 1/2 của cuộc sống thôi) hầu như không là gì cả. Song với sự phát
triển không ngừng của nhân loại, không biết chừng một chương trình như
thế sẽ sớm

PHẦN I